info@estiwaterpolo.com
GÜNCEL HABERLERİ KAÇIRMA!
Su topunun son derece basit bir temel kuralı var: Suya batmayan topu, rakip takımın kalesine mümkün olduğunca fazla sokmak. 7'şer kişilik iki takım halinde oynanan karşılaşmalar, 30 metreye 20 metrelik havuzlarda yapılıyor (Minik takımlar ve kadınlar için havuzun boyu 25 metreye düşüyor). Havuzların derinliği ise 1.90 ile 2.00 metre arasında değişiyor. Kaleler ise 3 metre uzunluğunda ve 90 cm. yüksekliğinde.
Su topunda ekiplerden birisi mavi, diğeri beyaz boneler takmak zorunda. Tıpkı formalar gibi bonelerin üzerinde de 1'den 13'e kadar numaralar var (1 kaleci, 6 oyuncu dışındakiler yedek oyuncu). Oyuncu değiştirme kısıtlaması yok. Ancak sadece molalarda, gollerde ve devre aralarında değişiklik yapılabiliyor.
Su topu, 7'şer dakikalık dört devre halinde toplam 28 dakika oynanıyor. Devreler arasında 2 dakikalık molalar veriliyor. Her devrenin başında havuzun iki kenarına dizilen oyuncular, topu suya atan hakemin düdüğüyle birlikte havuza atlayıp topa önce ulaşmaya çalışıyorlar. İlk atak hakkı böylece topa ilk ulaşan takımda oluyor. Ayrıca her takımın 35 saniye hücum hakkı bulunuyor.
Her takımın tüm oyun içinde sadece 1 dakika süren 2 mola hakkı bulunuyor. Molada oyuncular kendi yarı sahalarının kenarına gelip, antrenörlerinden taktikleri alıyorlar.
Yüzme:
Bir takım oyunu olarak sutopu aynı zamanda temel yüzme becerisini gerektirir. Oyuncular, havuzda dibe batmadan ve havuz kenarlarına tutunmadan 30 metre boyundaki oyun alanını, oyun sırasında hemen hemen durmaksızın defalarca yüzerek kat etmek zorundadırlar. Sutopunda, oyuncuların oyun alanını ve oyunu devamlı gözleme zorunlulukları nedeniyle başı suyun dışında tutarak yapılan serbest stil yüzme, bu yönüyle bilinen serbest stilden ayrılır. Ayrıca, kulaçlar topun yüzerken taşınması ve denetimi gereği de biraz kısa ve hızlıdır. Karşı takım oyuncularının ataklarının denetimi ve engellenmesi ile kaleciden gelebilecek topların denetimi gereği sırtüstü yüzmede de baş yine suyun dışında tutulur. Öte yandan sutopunda oyuncular, suda kısa kulaçlarla ve ayakları ile adeta yumurta çırpar gibi yaptıkları makas hareketi ile suya adeta otururlar. Bu hareket, oyunculara oyunu rahatlıkla gözleme ve hızla lehlerine çevirme konumu yarattığı gibi topu serbest elle yakalayıp pas verme veya önüne düşen topla anında yüzerek atağa kalkma ve ayrıca zıplama olanağı da verir.
Topu yakalama, pas yapma;
Kaleciler hariç diğer oyuncular, topu tek elle yakalamak ve atmak zorundadırlar. Oyuncular, her yönden gelebilecek topları yakalama, her yöne atma becerilerini gelen ve atılacak topların momentine uygun beden duruşlarını geliştirmek bunların ön çalışmalarını devamlı yapmak zorundadırlar. Deneyimli oyuncular bu hareketleri, topu yakalama, pas verme veya şut atma eylemlerini tek bir hareket ile yani gelen topu aynı anda elden çıkararak yapabilirler. Sutopunda topun ölçüleri ise erkeklerde yaş ile doğru orantılı olarak değişmekte, bayanlarda ise tek ölçüdedir.
Sudaki hareketler:
Su topunda, suda en çok kullanılan hareket yukarıda açıkladığımız makas hareketidir. Bu temel hareket, oyuncunun suda batmasını önler ve oyuncuya kuvvet vererek daha yukarı zıplamasını sağlar. Bu hareket su topunda hem dikey hem de yatay olarak kullanılır. Yatay hareket genelde rakibin ataklarını durdurmak için kullanılır. Dikey hareket ise oyuncunun atağa karşı blok yapmak, pas vermek veya belini suda becerisi oranında makasla karışık yükselterek çok kısa anda şut atmak amacıyla kullanılır.
Refleks ve farkındalık:
Öngörü ve zihinsel hazırlığın temel olduğu bu sporda da oyun zekâsı, diğer deyişle rakibin engelleme ve ataklarına rağmen oyunu okuma taktikler geliştirme oynadıkça kazanılan ve artan bir ögedir, ki skor avantajı için de temeldir.
Genel kurallar
Sutopu, 7'şer kişiden oluşan 2 takımla oynanır. Her takımda toplam 15 oyuncu bulunur. Bunların 7'si (1 kaleci ve 6 oyuncu) oyuna başlar. 2 oyuncunun adı sadece kadro içinde bulunur. Oyun -yaş gruplarına göre değişmekle beraber- 8?er dakikalık 4 devreden oluşur. Toplam 32 dakika oynanır. Tüm oyun içinde 2 mola hakkı vardır. Periyot araları 2 dakika, molalar da 1 dakikadır. Molalarda havuzdan hiç çıkılmaz, oyuncular kendi yerlerine çekilip taktik alırlar.
Her devre oyuncuların kaleyi yan kulvarlara bağlayan kulvarlara dizilmesiyle başlar. Hakem düdük çalıp topu tam ortaya atmasıyla oyun başlar. Hakemin düdüğüyle ile yüzmeye başlayan oyunculardan hangisi topu ilk olarak alırsa o oyuncunun takımı devreye başlar.
Bir atağın gol sayılabilmesi için topun kale çizgisini geçmesi gerekir. Oyunda mutlaka bir kazanan olması gerekiyorsa ve durum berabere ise iki tane 3?er dakikalık devre oynanır. Beraberlik hala bozulmamışsa altın gol devreleri oynanır. Maç bir takım gol atana kadar uzar. Oyuncu değişikliği ise sadece molalarda; gollerde ve devre aralarında yapılabilir. Eğer bir oyuncu çok kötü bir durumda ise hakeme belirterek kalenin arkasına geçer ve onun yerine biri girer. Bir takımın sınırsız oyuncu değiştirme hakkı vardır.
Tarihçe
SuTopu, 19. yüzyıl sonlarında İngiltere ve İskoçya'da hint kauçuğundan yapılmış bir topla su bidonları üzerinde oturarak ve kürekleri hem çekmek hem de topu atmak için kullanarak önce atlı polo gibi, daha sonra da rugby kuralları ile oynanan bir su sporu gibiydi.
Sutopunda, oyun sırasında bir takımda 6 oyuncu ile 1 kaleci vardır. Bilinen takım oyunları dışında oyuncuların oyunda kesin konumları olmayıp oyun boyunca oyunun akışına ve taktik duruma göre yer değiştirebilirler. Hem savunmada hem de atakta konumlanabilen oyuncular en yararlı oyuncular olarak tanımlanırlar. Buna rağmen kişisel özellikleri imrenilecek derecede öne çıkan bazı oyuncuların belli yerlerde konumlanmaları örneğin solak oyuncuların iki taraflı kanat ataklarını beslemek için kanatlarda konumlanmaları tercih edilebilir.
Hücum dizilişi
Yay, patates veya mantar sote dizilişi diye tanımlanabilir. Bu tanım, kaleci hariç, oyuncular çakılı olarak bilinen ortadaki hücüm oyuncusu rakibin kalesi önünde en uç noktada olmak üzere şemsiye veya mantar biçiminde dizilmesinden kaynaklanır. Yayın merkezindeki forvet, rakibin kalesine en yakın kişidir ve 'çakılı' olarak tanımlanır. Rakibin kalecisinin tam karşısında yer alan çakılı, tıpkı basketboldaki 'point-guard' gibi özellikle oyunun temposunun düştüğü ve oyuncuların takım arkadaşları ile görsel ve sözel iletişiminin koptuğu anlarda yönergeleriyle taktik geliştirerek veya bizzat atacağı şutlarla, özellikle elinin tersi ve süpürme gibi şutlarla skora önemli katkılarda bulunur.
Savunma dizilişi
Hücüm dizilişinin tersi konumda savunma dizilişi de aynıdır. Savunma ?adam adama? veya alan savunması şeklinde olabildiği gibi her ikisin karışımı ?M Drop? savunması da mümkündür
Kaleci
Su topunda kalecilik en zor, aynı zamanda en büyüleyici pozisyonlardan biridir. Kaleci diğer takım arkadaşlarına nazaran bacaklarının ve yüreğinin tüm gücüyle sudan oldukça yükseklere çıkma yeteneklerine sahip olmalıdır. Bunun dışında kaleci oyun içinde izlediği ve beklediği şutlar için kalesinde hemen hemen sabit konumda bekler. 2,8 m² alanındaki kalede; kaleci, her yönden gelen şutları geri çevirebilmek için gerek su içinde gerekse de su üstünde hem yana hareketlerde hem de blokajlarda son derecede hızla hareket edebilecek yetenek ve beceriye sahip olmalıdır. Kalecinin bir diğer görevi de savunma oyuncularının göremediği savunma zayıflıkları ile gedikler konusunda onları uyarıp yönlendirmektir.
Değinildiği gibi kalecilerin diğer oyunculara göre çeşitli beceri ayrıcalıkları vardır. Bunun dışında, kale çizgilerinden itibaren 5 metreye kadar alanda;
1. Topu iki elle tutma
2. Topu yumruklama
3. Havuz dibine dokunma
gibi kural ayrıcalıklarına da sahiptirler.
Buna karşılık, kaleciler, santra çizgisini geçip karşı alana giremez, topu suyun altına batırıp tutamaz, topu batıramaz, kaleyle oynayamaz, kaleyi batıramaz. Bütün bunların aksine yaptığı hareketler, takımı aleyhine '5 metre' olarak anılan penaltı cezasını getirir.
Oyuna başlama:
Takımlar her periyotta 3 oyuncu kalecinin sağında, 3'ü de solunda olmak üzere kendi
kale çizgileri üzerinde dizilerek başlarlar. Başlama düdüğü çaldığında kaleci hariç,
buna karşılık en hızlı yüzücüleri topu rakipten önce almaya kilitlenmiş olarak
yüzmeye başlarlar. Hakem aynı anda topu topu yarı alan çizgisine bırakır. Topa ilk
sahip olan takım 30 saniye içinde -30 saniye kuralı da aynı şekilde yaş gruplarına
göre değişebilmektedir- kullanmakla zorunlu olduğu hücum hakkını kazanır. 30
saniye dolduğunda havada olan bir top gol olursa gol geçerlidir. Gol olmazsa 30
saniye dolduğunda top rakibe geçer ve rakip hücum hakkı kazanır.
Topu kullanma:
Hücumda ana amaç topu bir an önce kullanıp rakip aleyhine skoru arttırmaktır. Bunu
sağlamak için oyuncular takım arkadaşlarına hızlı paslar vererek veya topu yüzerken
önlerinde sürerek rakip önünde etkili olabilecek ve skora gidecek hücum konumları
yaratırlar. Bu sırada, kendine boş alan yaratmak için rakibi itmek, rakip lehine faul ile
cezalandırılır. Yine hücum oyuncusu toptan önce, yani top takım arkadaşının elinden
çıkmadan önce rakibin kale çizgisinden itibaren 2 metreye kadar olan alana girerse
bu da rakip lehine ofsayt ile cezalandırılır.
Sete dönme, oyunun akışı ve top çevirme:
Topu kale önünde çevirerek, skora dönük şu konumu aramak hücumun anahtarıdır.
Bu sırada hücum oyuncularının önüne ve özellikle çakılıya atılan paslar kısa
paslardır, bu paslar çakılının hemen önüne atılır ve çakılının bu topu rahatlıkla
alabileceği nitelikte paslar olmalıdır. Bunun dışında yakalanması için ele atılan paslar
vardır ve bu tür paslardan hemen skor üretmek yukarıda da andığımız gibi oldukça
beceri ve deneyim ister. Skor üretmek için genelde yapılan iş hücum oyuncularının
topu zamanında ve verimli kullanarak rakibin zaaflarından yararlanarak skora gidecek
şutlar atmaktır. Bunun için rakibin savunma hatlarını dağıtacak, rakibi etkisiz
bırakacak eylemlerle hızla yüzerek rakibi geçip skora uygun boş alanlar yaratmak gibi
eylemlerle sonuca gitmek hücum eden takımın almazsa olmazları arasındadır. Bu
sırada her iki takımın oyuncuları da hucum eden takım hücum faul, savunmadaki
takım taktik fauller yapabilir. Hakem bu tür faulleri kısa düdüklerle uyarır. Bir eliyle
faulün türünü ve yapan oyuncunun kimliğini işaret ederken diğer eliyle de faulun kime
karşı, hangi yönde kullanılacağını gösterir.
Bir veya iki oyuncunun oyundan geçici ihracı, 20 saniye cezası ''6-5''
pozisyonları:
Eğer bir savunma oyuncusu, rakibi top atarken kolunu veya kendisini tutar veya
batırır veya topsuz alanda yüzüne su atar v.b. ağır hatalı hareketler yaparsa, geçici
olarak, 20 saniye oyundan ihrac edilir ve yan kenar kale çizgisi arkasındaki ceza
köşesinde beklemeye başlar. Bu pozisyonda 6-5 hücumu olarak da adlandırılan taktik
uygulanır. Bu durumun normal hücumdan farkı, karşı takımın savunmasını biraz daha
değiştirmesi ve hücumda da buna bağlı bazı yer değişikliklerinin görülmesidir. Bir
oyuncu oyundan ihraç edildiğinde, ceza süresi bittiği anda oyuna girebilmektedir.
Ayrıca topu kendi takımı kazanırsa herhangi bir süre beklemesine lüzum kalmadan
direk oyuna girebilir.
5 metre cezası:
Eğer bir savunma oyuncusu, 5 metre alanı içinde, gole giden bir oyuncuyu hatalı bir
şekilde engellerse 5 metre ''penaltı'' cezası verilir. Bu durumda penaltı atışını
kullanacak oyuncu 5 metre çizgisine gelir. Başka hiçbir oyuncu onun önünde ve 2
metreye kadar yakınına gelemez. Kalaci kale direkleri arasında ve kale çizgisinde
durmak zorundadır. Atış hakemin düdüğü ve kollarını iki yana indirmesiyle
tereddütsüz ve anında yapılır. Atış sırasında, atışı yapan oyuncunun vücudu top
elinden çıkana kadar 5 metre çizgisini geçemez. Aksi takdirde atış tekrarlanır.
Skor elde etme:
Bir şutun gol olması için topun kale çizgisinden geçmesi şarttır. Golden sonra top
rakibe geçer ve orta aln çizgisinden 30 saniye hücum süreli olarak oyuna yeniden
başlanır. Top gol olmadan kale çizgisi dışna giderse rakip aut atışıyla oyunu başlatır.
Eğer top, kaleciye çarparak oyun alanına çıkarsa köşe atışı (korner) olur, defans
oyuncusuna çarparak çıkarsa oyun savunma yapan takım tarafından yeniden
başlatılır yani aut olur.
Uzatma:
FINA Uluslararası Su Sporları Federasyonu kurallarına göre ve gerekirse oyunun
süresinin berabere bitmesi halinde oyun 3'er dakikalık 2 periyot daha oynanır.Eşitlik
yine bozulmazsa takımlar 5 oyuncu ve bir kaleci seçerek penaltı atışlarına geçilir.
NCAA Amerika Kolejler Atletik Birliği kurallarına göre ise oyuna golü ilk atan takımın
galibiyeti tescil edilmek üzere ilk gol atılana kadar devam edilir.
Savunma stratejileri:
Savunma konumlarında oyuncular topu geri almaya, skora giden topları bloke
etmeye veya savuşturmaya,top çalmaya çalışırlar veya rakibin skora gidebilecek hızlı
ataklarını kesmek için taktik fauller yaparlar.Savunma genelde hücum oyuncuları ile
kale arasında konumlanır.
Fauller:
Eğer atak yapan takım oyuncusu kale önlerine doğru hareketlenmişse savunma
oyuncuları onun topunu çalmaya, pas ve şut atmasına engel olmaya çalışırlar veya
taktik fauller yaparlar ki oyun yine sete dönsün. Diğer yandan savunmaya tam
yerleşemeyen sınırdaki oyuncular da savunma pozisyonlarındaki yerlerini alabilmek
için atak geliştiren oyunculara karşı taktik fauller yapar. Bu durumlarda hakem, atak
takım lehine avantaj kurallarını da uygulayarak faulleri görmezden de gelebilir.
1. Ufak ve taktik fauller Rakibin ataklarına karşı, genelde yapılan, omuz, bacak ve
ayakların işlevsiz hale getirilmesine yönenilik eylemlerdir. En çok yapılan da rakibin
elindeki topu çalmaya yönelik eylemlerde rakibin omuzuna bastırmaktır. Atak yapanın
buna yanıtı rakibi iterek uzaklaştırıp, pas vermek veya şut atmak olabilir. O veya bu,
hakem hangi eylemi faul olarak değerlendirirse, kısa bir düdük ve faul tipi ile yapanı
işeretle diğer eliyle de topun oyuna sokulma yönünü gösterir. Zamanın da
değerlendirilmesi açısından, faul atışı, gecikmeksizin yapılmalıdır. Bu atış başka
birinin uyarısı veya iyi bir gözlemle doğrudan kaleye şut olarak da değerlendirilebilir.
Savunma sırasında aynı oyuncuya devamlı faul 20 saniye cezasına neden olabilir.
Bunun için savunma oyuncuları en fazla iki taktik faulden sonra yerlerini sırasıyla
diğer takım arkadaşlarına bırakabilir ama hakimin bu durumu kötü niyetle
cezalandırma olasılığı da vardır.
2. Ağır fauller Savunma oyuncusunun rakibini avantajlı durumunu tutarak, çekerek ve
batırarak bozması durumunda 20 saniye cezası verilir. Ceza alan oyuncu oyun
alanını terk etmezse veya aynı oyuncu maç boyunca 3 defa 20 saniye cezası alırsa
değişmeli olarak oyunu terk etmesi, yerine yedeğinin geçmesi gerekir.
3. Kural dışı fauller ''Brütal hareketler'' Defans oyuncusunun, 5 metre alanı içerisinde
brütal harekette, tekme, yumruk, dirsek atması halinde yapan oyuncunun takımı
aleyhine penaltı atışı kararı verilir. Hatalı oyuncu değişmeli olarak oyundan atılır ve
yedeği 5 dakika sonra oyuna girer.
4. Sportmenlik dışı hareketler Rakip oyuncuya, kötü davranışlarda bulunmak, kasıtlı
biçimde ağır, ısrarlı şekilde faüllü oynamak, kararları reddetmek, hakem ve diğer
görevlilere saygısızca davranmak, kurallara ve oyun ruhuna aykırı davranışlarda
bulunmak, kasıtlı olarak oyunu sabote etmek gibi davranışlarda bulunan oyuncu,
oyundan değişmeli atılır ve yerine yedeği girer.
Topla oynama becerileri:
Pas atmak veya şut atmak için oyuncu topu göndereceği yere doğru yönlenmeli,
büyük bir titizlikle beden momentini de kullanarak topu fırlatmalıdır.
Pas atma:
Sutopunda kuru pas ve yaş pas olmak üzere iki türlü pas tekniği vardır. Kuru paslar
topu yakalayacak oyuncunun sağ veya sol becerikli elinin topu kolaylıkla
yakalamasını sağlayacak paslardır. Islak paslar ise oyuncunun takım arkadaşının
tam önüne, onun topa kolaylıkla hakim olabileceği alana atılan paslardır.
Şut atma:
Suyun dışından atılan 3 temel şut atma tekniği vardır.
1. Kaleye doğru, 50~90 km/h hızla atılabilen güçlü şutlar
2. Savunma oyuncularını ve özellikle kaleciyi şaşırtan, kaleye yönelmesi
hesaplanacak şekilde suda sektirilerek ve/veya suda kaydırılarak atılan şutlar.
3. Topu yakalamk için yükselen kalecinin güçten düşüp tekrar suya düşeceği anı
hesaplayıp, belli bir menzil ve açı da gözeterek atılan aşırtma şutlar(Şandel)
Sutopu malzemeleri:
Top:
Sutopunda kullanılan top, 400-450gr ağırlığında, erkekler ve bayanlar için farklı
ölçülerde, su emmez ve geçirmez malzemelerden, yüzeyi dikişsiz elde kaymayı
önleyici şekilde pütürlü ve işlenmiş ve çoğunlukla sarı, kırmızı ve az da olsa yeşil
renktedir.
Oyuncu başlıkları:
Sutopu oyuncu başlıkları, rakip takımları ayırt edebilecek şekilde, genelde mavi ve
beyaz olmak üzere oyuncuların saç ve kulaklarını koruyacak üzerlerinde bulunan
sayılarla tanınmalarını sağlayacak biçimde yapılırlar. Kaleciler ise kırmızı, 1 ve/veya
15 numaralı başlıkları giyerler.
Mayolar:
Yüzmeyi engellemeyecek, slip diye anılan mayolar tercih edilir. Bayanlar tek parça
mayo giymek zorundadırlar. Oyunda mayolar yıpranabileceğinden oyuncular, özel
sutopu mayolarını tercih ederler.
Bunun dışında oyuncular yaralanma ve sakatlanmaya neden olabilecek hiçbir
aksesuarı üzerlerinde taşıyamayacakları gibi tırnakları da dipten kesilmiş olmalıdır.
FINA, 1973'den beri her izleyen 2 yılda bir Dünya Su Sporları Şampiyonası içine
Dünya Sutopu Şampiyonasını da alır. Bu şampiyonada 1986'dan beri bayanlar da
yer almaktadır. İkinci önemli turnuva ise 1979'dan beri her yıl tekrarlanan yine FINA
tarafından düzenlenen Sutopu Dünya Kupası'dır. 2002'den itibaren FINA Uluslararası
Sutopu Ligi FINA gündemine alınmıştır.
Avrupa Sutopu Şampiyonası ise dünya şampiyonasını izleyen ardıl yıllarda
yapılmaktadır.
Türkiye'de Sutopu
Türkiye'de sutopu ilk kez 20. yüzyılın başlarında İngilizlerce oynanmış, bu sporu ilk
tatbik eden Türk kulübü ise 1910'da Galatasaray Spor Kulübü olmuştur.[1] 1930'da
modern havuzların açılmasıyla ilk turnuvalar yapılmaya başlanmış ve 1931 yılındaki
ilk İstanbul şampiyonluğu' nu Galatasaray Spor Kulübü kazanmıştır. Ancak Türkiye
genelinde Adana bu spora ağırlığını koymuştur. 1938 yılında Adana Belediye Başkanı Turhan Cemal Beriker ve Beden Terbiyesi Bölge Müdürü Rıza Salih Saray'ın
girişimleri ile Adana'da Türkiye'nin en modern yüzme havuzunun yapılmasına karar
verilmiştir. Havuzun açılışı ile birlikte 1942 yılından itibaren Bölge Karması adı altında
yarışlara iştirak eden Adana Demirspor Kulübü Muharrem Gülergin'in önderliğinde 17
yıl hiç yenilmemiş ve Türkiye Sutopu Ligi'nde toplamda 22 defa Türkıye şampiyonu
olmuştur. Bu takım İstanbul ve tüm Türkiye'de Yenilmez Armada olarak anılmıştır.
1970'lerde üstünlük İstanbul'a geçmiş ve 1972-90 arasında İstanbul Yüzme İhtisas
Kulübü seri şampiyonluklar kazanmıştır. 1991 yılında ise Macar çalıştırıcı Zoltan
Gulyaş ile birlikte modern çalışma yöntemlerini tatbik eden Galatasaray Spor Kulübü
üstünlüğü ele geçirmiş ve 1991-2011 arasında 17 şampiyonluk kazanmıştır.
Dolayısıyla bu sporun üç büyükleri şampiyonluk sayısına göre Adana Demirspor,
İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü ve Galatasaray Spor Kulübü'dür. İki şampiyonluk ile
Adalar Su Sporları Kulübü bu üç takımı takip etmektedir.
DUYURU08/06/2018 15:58:39